1. Khái niệm:
Xâm hại tình dục trẻ em là việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực, ép buộc, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em tham gia vào các hành vi liên quan đến tình dục, bao gồm hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu, dâm ô với trẻ em và sử dụng trẻ em vào mục đích mại dâm, khiêu dâm dưới mọi hình thức (khoản 8, Điều 4, Luật Trẻ em 2016).
2. Thực trạng vấn đề xâm hại tình dục trẻ em hiện nay:
Theo số liệu từ Bộ Lao động- TBXH, năm 2016, cả nước có 1.248 vụ xâm hại trẻ em, trong đó 1.211 trẻ em bị xâm hại tình dục chiếm tỷ lệ 97% các vụ việc được thống kê và phát hiện. Tính trung bình, cứ 8 giờ trôi qua lại có một trẻ em Việt Nam bị xâm hại đây chỉ là con số của những vụ việc được báo cáo, còn rất nhiều vụ nạn nhân bị chính kẻ xâm hại dọa dẫm hoặc vì lý do nào đó đã không được thống kê.
Trong đó riêng số vụ hiếp dâm trẻ em lên tới 80% nhưng chỉ có 40% số vụ bị xử lý hình sự, số còn lại đều bỏ trốn hoặc nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật. khiến cho tình trạng này ngày càng gia tăng.
3. Hành vi xâm hại tình dục trẻ em: (Theo Bộ luật hình sự)
- Dâm ô
- Giao cấu
- Cưỡng dâm
- Hiếp dâm
* Các mức độ xâm hại tình dục
- Bị xâm hại tình dục nghiêm trọng
- Xâm hại đặc biệt nghiêm trọng
4. Các biểu hiện xâm hại tình dục:
- Hôn hít, sờ mó vào ngực hay bộ phận sinh dục của trẻ
- Bắt trẻ sờ mó vào bộ phận sinh dục của mình
- Quan hệ tình dục bằng đường miệng hay hậu môn
- Toan tính quan hệ tình dục
- Mại dâm trẻ em
- Phô bày bộ phận sinh dục của mình để trẻ nhìn thấy
- Nhìn trộm khi trẻ không mặc quần áo (khi trẻ tắm, thay quần áo)
5. Đối tượng xâm hại tình dục TE:
- Người quen thân thiết: Chú, bác, anh em, hàng xóm…
- Người không quen biết.
- Thành phần: Nam, nữ mọi lứa tuổi, có cả độ tuổi trẻ em, thanh niên, tuổi già.
- Đối tượng xâm hại tình dục trẻ em là bất cứ ai kể cả bố đẻ (Hoành Bồ), bố dượng (Hạ Long, Hải Hà), hàng xóm, người già đáng tuổi ông 83 tuổi...… cho thấy sự xuống cấp nghiêm trọng trong chuẩn mực đạo đức, lối sống, gây ra sự bức xúc trong xã hội.
Nguy cơ bị xâm hại tình dục có thể xảy ra đối với bất kỳ trẻ em ở độ tuổi nào và không phân biệt giới tính, diễn ra từ thành thị đến nông thôn.
6. Dấu hiệu trẻ bị xâm hại tình dục:
- Thái độ sợ sệt, ngượng ngùng mỗi khi giáp mặt đối tượng.
- Hay bị giật mình.
- Thoáng vui, thoáng buồn.
- Khóc lóc, gặp ác mộng.
- Trẻ sống thu mình lại, không muốn ra ngoài, không muốn trò chuyện với mọi người…
- Nếu bị xâm hại tình dục nghiêm trọng, trẻ có thể bị sốc, có những vết cào, bầm tím, vùng kín bị sưng, chảy máu…
7. Hậu quả của việc xâm hại tình dục:
- Làm tổn hại nghiêm trọng đến tinh thần, tâm lý, sức khoẻ của trẻ.
- Gây hoang mang, lo lắng cho gia đình và xã hội.
- Làm ảnh hưởng đến tương lai của trẻ em, của dân tộc.
- Làm gia tăng tệ nạn mại dâm, tệ nạn buôn bán phụ nữ, tăng sự lây nhiễm HIV/AIDS và các bệnh lây qua đường tình dục.
- Gây ảnh hưởng xấu đến thuần phong mỹ tục và truyền thống đạo đức tốt đẹp của nhân dân ta.
8. Cách xử lý khi bị xâm hại tình dục:
* Đối với trẻ là nạn nhân:
- Cha, mẹ cố gắng gần gũi con, khuyến khích con cởi mở tâm trạng để nói về sự việc đã xảy ra.
- Không để cho con có cảm giác phải che giấu, thu mình vào một thế giới hoang mang của riêng mình.
- Đưa trẻ đi khám để xác định mức độ và điều trị tổn thương thực tế.
- Đưa trẻ đến chuyên gia, bác sĩ tâm lý để chữa trị chấn thương tâm lý cho trẻ.
* Gia đình nên nhờ sự giúp đỡ của ai?
- Trụ sở công an gần nhất,
- Hội Phụ nữ,
- Đoàn Thanh niên,
- Sở, phòng Lao động, Thương binh và Xã hội,
- Uỷ Ban nhân dân xã/ phường,
Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em miễn phí trong toàn quốc 18001567 hoặc đầu mối đường dây bảo vệ trẻ em tại tỉnh Quảng Ninh - Trung tâm Công tác xã hội 18001769, đường dây nóng của Công an: 0692.808.159
* Lưu ý:
+ Không làm ầm ĩ và quá lên mức độ trầm trọng của việc sẽ khiến cho trẻ xấu hổ và tổn thương hơn.
+ Không giấu diếm mọi chuyện mà phải tìm cách vạch trần “yêu râu xanh” để tránh gây hại cho những trẻ em khác.
9. Kỹ năng phòng vệ, tránh bị xâm hại tình dục:
- Hướng dẫn con nhận biết những hành vi xâm hại tình dục để đề phòng .
- Hướng dẫn con những kiến thức về giới tính ngay từ nhỏ.
- Dạy con biết tôn trọng bản thân, chỉ rõ cho con thấy chỗ “nhạy cảm” là chỗ nào.
- Hướng dẫn cho con biết ai là người có thể chạm vào cơ thể, vào những khu vực nhạy cảm.
- Nhẹ nhàng và khéo léo cho con biết những bộ phận nhạy cảm không để người khác chạm vào cũng như không được chạm vào của các bạn khác hay của người lớn.
- Dạy các bé trai không được xâm phạm các bạn nữ.
- Dạy trẻ 10 nguyên tắc giữ an toàn cơ thể:
+ Dạy trẻ tên chính xác của các bộ phận trên cơ thể của trẻ
+ Giải thích với trẻ về những chỗ kín của cơ thể là bộ phận được che bởi quần áo lót.
+ Hướng dẫn cho trẻ rằng không ai được chạm những chỗ kín của cơ thể trẻ. Khẳng định với trẻ: “Cơ thể là của con, không ai được phép xâm phạm”.
+ Giải thích tại sao trẻ không được chạm vào các chỗ kín của người khác ngay cả khi họ yêu cầu trẻ làm việc đó.
+ Thảo luận về các dấu hiệu cảnh bảo sớm như lòng bàn tay ướt mồ hôi, tim đập nhanh, đau bụng... ở trẻ.
+ Dạy trẻ phản ứng lại hành vi động chạm vào phần kín của cơ thể trẻ hoặc làm trẻ không vui, bằng cách nói thật to và dứt khoát “Không!” “Dừng lại!”.
+ Kể thẳng thắn cho một người lớn mà trẻ tin tưởng nếu: trẻ bị chạm vào các phần kín của cơ thể, hoặc bị sờ mó khiến trẻ khó chịu hay trẻ đang bị một trong số những dấu hiệu cảnh báo sớm.
+ Dạy trẻ kiên trì, tiếp tục kể lại tường tận để người lớn biết rõ và tin tưởng.
+ Không bao giờ được giữ những bí mật làm trẻ cảm thấy không thoải mái và tồi tệ. Hãy chỉ giữ bí mật về niềm vui hay hạnh phúc bất ngờ mà thôi.
+ Hãy mạnh mẽ, dũng cảm và luôn nói ra sự thật để bảo vệ chính mình.
* Cha mẹ cần tránh:
- Không để trẻ nhỏ ở nhà, đến nơi công cộng hoặc đi ra chỗ vắng một mình.
- Không cho trẻ ăn mặc hở hang vì dễ gây kích thích sự ham muốn đối với những kẻ có ý xấu.
Dạy cho con tính tự lập, mạnh mẽ để tránh kẻ xấu (con nhút nhát, tự ti, ít bạn bè thường dễ bị kẻ xấu tấn công).
Dạy con tránh xa những cám dỗ bởi đồ chơi, bánh kẹo…
* Cha mẹ cần lưu ý:
Quan tâm thường xuyên và để ý đến những hành vi phi ngôn ngữ của con để nhận biết những dấu hiệu con bị xâm hại tình dục.
Lắng nghe tâm sự, những câu chuyện của con, thuyết phục con kể tất cả những gì xảy ra với con trên đường phố giúp con tránh xa những hiểm họa xâm hại tình dục.
Trong trường hợp con có các biểu hiện bị xâm hại tình dục như: sợ hãi, khóc lóc, hay gặp ác mộng, sống khép mình….thì cha mẹ nên dùng tình cảm, sự yêu thương của mình động viên con nói ra sự thật từ đó giải quyết mọi vấn đề một cách bình tĩnh nhất.
Quan tâm đến các con nhiều hơn và chủ động trang bị cho con kiến thức tự bảo vệ để tránh khỏi nguy cơ bị xâm hại tình dục.
* Một số vụ xâm hại tình dục trẻ em xảy ra nghiêm trọng gần đây :
- Bé gái 6 tuổi bị dâm ô. Chỉ mới đây thôi, dư luận vẫn chưa hết bàng hoàng khi ngày 21-4-2017, đối tượng Doãn Ngọc Trung (SN 1984, trú tại TP Hạ Long) đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh tạm giữ hình sự để điều tra về hành vi dâm ô với bé gái 6 tuổi. Như vậy, nguy cơ xâm hại tình dục trẻ em có thể xảy ra đối với bất kỳ trẻ em ở độ tuổi nào, không phân biệt giới tính, diễn ra từ thành thị đến nông thôn và trẻ em có thể bị xâm hại ngay trong trường, trong nhà của mình.
- Cha dượng hiếp dâm con riêng của vợ. Ở tuổi 15, khi các bạn còn đang vô tư cắp sách đến trường thì em Đ.H.T (TP Hạ Long) đã phải làm mẹ. T là nạn nhân của xâm hại tình dục mà thủ phạm lại chính là người cha dượng. Bố mẹ ly hôn, sau đó mẹ kết hôn với một người đàn ông đã từng có vợ và một con riêng. Sống trong cảnh gia đình có cả con chung, con riêng cộng với điều kiện gia đình gặp nhiều khó khăn, nợ nần chồng chất nên T ít được quan tâm, chăm sóc. Thêm vào đó, để mưu sinh, mẹ em thường phải đi làm từ sáng sớm đến tối muộn, có khi là cả đêm, đây chính là kẽ hở để bố dượng thực hiện hành vi đồi bại với con gái của vợ. Khi vụ việc bị phát giác thì T đã mang thai 5 tháng. Bố dượng của T đã bị Công an bắt giữ để điều tra về hành vi XHTD trẻ em, cháu T sau đó cũng đã được ông bà ngoại đón về chăm sóc. Hiện nay T đã sinh con và bỏ học vì mặc cảm.
- Công an tỉnh Quảng Ninh vừa ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối tượng 62 tuổi TP Hạ Long vì bị tố cáo nhiều lần xâm hại tình dục đối với bé gái 13 tuổi. Cháu H khai trong khoảng thời gian từ tháng 11/2015 đến tháng 2/2016, cháu bị ông Viễn ép buộc giao cấu trái ý muốn 4 lần, mỗi lần ông Viễn đều cho từ 20.000 - 100.000 đồng và dặn không được nói cho ai biết. Tháng 12/2015, cháu H kể cho bạn học cùng lớp về việc cháu bị hiếp dâm. Đến tháng 3/2016, cô giáo chủ nhiệm và hiệu trưởng nơi cháu học biết được thông tin trên đã báo cho mẹ cháu H để đến Cơ quan Công an trình báo.
- Kinh hoàng vụ hiếp dâm đồng giới bé trai 3 tuổi tại ở phường Hải Hòa Móng Cái Quảng Ninh. Vào trưa 15/9/2012, bé D. (3 tuổi) sang nhà Việt chơi, khi người này vừa đi uống rượu về. Do buồn tiểu, cháu bé đòi Việt dẫn đi vệ sinh. Người hàng xóm 44 tuổi đã hành xử thô bạo với cháu bé để thỏa mãn dục vọng. Vì quá đau đớn do thương tích ở hậu môn, D đã kể lại chuyện cho bố mẹ nghe.
- Bé gái 11 tuổi bị cha và ông nội hiếp dâm nhiều lần. Bé P.T.L.Đ 11 tuổi, hằng ngày sống chung với cha mẹ và ông nội ở xã An Phước, huyện Mang Thít. Từ tháng 7/2016 đến gần ngày 23/3, T. đã thực hiện hành vi đồi bại với con gái mình 4 lần. Còn S. từ khoảng tháng 3/2016 đến tháng 2/2017 đã quan hệ tình dục với cháu nội 3 lần. Sự việc được phát hiện khi Đ. kể với bà ngoại là Nguyễn Thị M. (ngụ xã Quới Thiện, huyện Mang Thít).
9. Xử phạt đối với người xâm hại trẻ em: Bộ luật Hình sự năm 2015
Điều 142. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ;
b) Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Có tính chất loạn luân;
b) Làm nạn nhân có thai;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
d) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
đ) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
e) Phạm tội 02 lần trở lên;
g) Đối với 02 người trở lên;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Có tổ chức;
b) Nhiều người hiếp một người;
c) Phạm tội đối với người dưới 10 tuổi;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
đ) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
e) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
g) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Điều 144. Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
1. Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi đang ở trong tình trạng lệ thuộc mình hoặc trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Có tính chất loạn luân;
b) Làm nạn nhân có thai;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
d) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
đ) Phạm tội 02 lần trở lên;
e) Đối với 02 người trở lên;
g) Tái phạm nguy hiểm.
Điều 145. Tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
1. Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Đối với 02 người trở lên;
d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
đ) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Đối với 02 người trở lên;
d) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
đ) Có mục đích thương mại;
e) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.